Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliliği (ISO/IEC 17025)
ISO/IEC 17025, bir laboratuarın yaptığı testler konusunda yetkin olduğunun tanınması için karşılaması gereken genel gereklilikleri açıklayan uluslararası bir standarttır.
Bu uluslararası standart, test/kalibrasyon işlemleri gerçekleştiren tüm organizasyonlar için uygulanabilir. Bu uluslararası standart, laboratuarların kalite, yönetsel ve teknik sistemlerinin geliştirilmesinde yararlanılmaktadır.
ISO 17025 Deney ve Kalibrasyon laboratuarlarının Yeterliliği İçin Genel Şartlar standardı, Mayıs 2000 tarihinde Türk Standartları Enstitüsü tarafından yayınlanmıştır. Bu standart, yerine geçtiği ISO/IEC Kılavuz 25 ve EN 45001’in uygulamalarından elde edilen tecrübeler sonunda hazırlanmıştır.
ISO 17025, kalite sistemi çalıştırdıklarını, teknik olarak yeterli olduklarını ve geçerli teknik sonuçları üretebildiklerini göstermek isteyen deney veya kalibrasyon laboratuarının yerine getirmesi gereken bütün şartları içermektedir.
Laboratuar teknik yeterliliği pek çok faktöre bağlıdır. Bu faktörlerin bazıları:
- Laboratuar personelinin vasıfları, eğitim durumu ve tecrübesi.
- Deney/ölçüm donanımının teknolojik durumu ve kalibrasyonu.
- Numune alma metotlarının uygunluğu.
- İstenen sonucu veren nitelikte deney metotlarının laboratuarda kullanılabilirliği.
- Ulusal/uluslararası ölçüm standartlarına olan izlenebilirlik.
- Etkin kayıt ve rapor sunma sistemi.
- Deney/ölçüm tesislerinin niteliği.
Bir laboratuar TS EN ISO/IEC 17025 numaralı standarda uygunluğu sağlamakla akreditasyona hazır hale gelmektedir. Ancak; bu standartlara ilave olarak laboratuarların çalışma alanıyla ilgili ek kriterleri içeren dokumanlar da vardır.
ISO 17025 Akreditasyon Belgesi herhangi bir sistem belgesi Sertifikası gibi değildir.
ISO 17025 standardına uygun bir Kalite Yönetim Sistemi kuran ve Teknik Şartları karşılayan uygulayan deney test veya kalibrasyon laboratuvarlarının TÜRKAK veya diğer Uluslararası akreditasyon kurumlarının denetimlerinden geçerek Akreditasyon Yetkisi alırlar. Bu aldıkları Yetkiye ISO 17025 Akreditasyon belgesi de denir.
Bir laboratuvarın spesifik testleri gerçekleştirme konusunda yetkin olduğunun tanınması için karşılaması gereken genel gereklilikleri açıklayan uluslararası bir standarttır. ISO 17025; Laboratuvar akreditasyonu gönüllülük esasına dayanır. Yetkinlik, tarafsızlık ve bağımsızlığa odaklıdır. ISO 17025 Laboratuvar Akreditasyon Belgesi herhangi bir testin ne zaman, nerede ve kim tarafından yapılırsa yapılsın aynı sonucu vermesini sağlamaya yöneliktir.
ISO 17025 Laboratuvar Akreditasyon Yetkisi veya Belgesi Ulusal Akreditasyon Kurumlarından alınır. Her ülke ulusal ölçekte çalışan akreditasyon kuruluşları oluşturmuştur. Ülkemizdeki akreditasyon kuruluşu TÜRKAK - Türk Akreditasyon Kurumudur.
